Çift parmaklı hayvanlarda görülen şap hastalığı son zamanlarda hayvan pazarlarının kapanmasına ve görüldüğü yerlerin karantinaya alınmasına neden olmuştur. Tespit edildiği andan itibaren aşılanması gereken şap hastalığının insandan insana bulaşıp bulaşmayacağı merak konusu. Peki, sığırlarda şap hastalığının tedavisi nedir ve şap hastalığı kaç günde geçer?
Şap Hastalığı Nedir?
Ayak ve ağız hastalığı, tırnaklı hayvanların bile viral bir enfeksiyonudur. Halk arasında tabak veya dabak olarak bilinir. Evcil veya yabani tüm çift tırnaklı hayvanlarda görülebilen, kronik koşullarda zayıf ve genç hayvanlarda ölüme neden olan, çoğunlukla et, süt ve iş gücü kaybına neden olan viral bir hastalıktır.
Akut, oldukça bulaşıcı ve zoonotik viral bir enfeksiyon olan şap hastalığının bulaşma oranı oldukça yüksektir. Hassas hayvan popülasyonlarında %100’e kadar ulaşabilir. Bu nedenle, büyük ekonomik, siyasi ve ticari öneme sahiptir. Virüs fiziksel ajanlara karşı hassastır. Isıya duyarlıdır ve 37°C’de 12 saatte, 60-65°C’de 1/2 saatte ve 85°C’de birkaç dakikada etkisiz hale gelebilir.
HAYVANLARDA Şap HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Sığırlarda şap hastalığının ilk belirtileri; iştah kaybı, depresyon, ateş ve süt veriminde azalma. Gün içerisinde tükürük akışı meydana gelir ve dil ve diş etlerinde veziküller oluşur.
Bu keselere; İki parmağın ortasında, koroner kısımda, göğüs derisinde, ağız ve burun mukozasında bulunur. Veziküllerin yırtılması ile büyük ülseratif yaralar oluşabilir. Dil üzerindeki yaralar genellikle birkaç gün içinde iyileşmekle birlikte ayak ve burun bölgesindeki lezyonlar sıklıkla sekonder bakteriyel virüslerle karşılaşabilmektedir.
HAYVANLARDA HASTALIĞIN TEDAVİSİ KAÇ GÜNDE YAPILIR?
Bölgede şap hastalığının önlenmesi için o bölgenin sosyo-ekonomik durumu ve hayvan oranı göz önünde bulundurulmalıdır. Şap hastalığını tedavi etmenin ve kontrol altına almanın 3 yolu vardır:
1. Kes: Şap hastalığı olan hayvanlar ve bunlarla temas etmiş hayvanların kesitlere ayrılması esasına dayanır. Amaç, virüs kaynağını tüketmek (ortadan kaldırmak) ve virüsün yayılmasını durdurmaktır. Bu yöntemin dezavantajı, şap hastalığının orta hayvan bulaşıcılığının çok yüksek olması nedeniyle büyük bir hayvan kaybına neden olabilmesidir.
2. Karantina: Şap virüsü ile tek başına bu teknikten sonuç alınamayacağı açıktır. Ama karantina diğer formüllerle birlikte düşünüldüğünde çok değerli.
3. Aşılama: Hastalığın yaygın olduğu ülkelerde hayvan topluluğunda (popülasyonunda) yüksek antikor seviyesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu nedenle sistematik ve yoğun aşılama ile hayvanlarda virüse karşı direnç hedefleniyor. Ancak tam başarı için karantina ve önleyici (profilaktik) desteklere ihtiyaç vardır.
Şap HASTALIĞI İNSANLARA GEÇER Mİ?
Nadir de olsa şap hastalığı insanlara bulaşabilmekle birlikte halk sağlığını tehdit eden bir durum değildir. Şap hastalığına yakalanan hayvanların etleri 4 derecede en az 24 saat dinlendikten sonra yenilebilir hale gelir. Bu formda et tamamen virüslerden arındırılır ve tadı güzelleşir.
